Wątroba a odporność

Wą­tro­ba pełni wiele funk­cji w ludz­kim or­ga­ni­zmie. Wspo­ma­ga tra­wie­nie, od­tru­wa, pro­du­ku­je żółć, bie­rze udział w prze­mia­nach wę­glo­wo­da­nów – to tylko kilka spo­śród naj­waż­niej­szych pro­ce­sów, w któ­rych bie­rze udział. Ten organ ma wpływ także na pra­wi­dło­we funk­cjo­no­wa­nie ukła­du od­por­no­ścio­we­go. Wspie­ra­jąc wą­tro­bę, wspie­ra­my od­por­ność.

Wą­tro­ba jest naj­więk­szym i wie­lo­kie­run­ko­wo dzia­ła­ją­cym or­ga­nem ludz­kie­go or­ga­ni­zmu. Jest ważną czę­ścią ukła­du po­kar­mo­we­go – pro­du­ku­je żółć, która uła­twia tra­wie­nie i wchła­nia­nie li­pi­dów w prze­wo­dzie po­kar­mo­wym. Po­nad­to bie­rze udział w me­ta­bo­li­zmie wę­glo­wo­da­nów i li­pi­dów, ma­ga­zy­nu­je za­pa­sy wi­ta­min A, D, B12 i że­la­za, roz­kła­da tok­sy­ny i neu­tra­li­zu­je je od­tru­wa­jąc or­ga­nizm. Jed­nak mało kto zdaje sobie spra­wę, że wą­tro­ba pełni ważną rolę w kształ­to­wa­niu od­po­wie­dzi im­mu­no­lo­gicz­nej na po­ja­wia­ją­ce się in­fek­cje.

Jak wą­tro­ba wspie­ra od­por­ność?

Organ ten pełni istot­ną role w two­rze­niu od­po­wie­dzi im­mu­no­lo­gicz­nej na za­ka­że­nie. Dzia­ła dwu­stop­nio­wo. Za­wie­ra spe­cjal­ne ko­mór­ki żerne, czyli tzw. ma­kro­fa­gi wą­tro­bo­we usu­wa­ją­ce szko­dli­we dla or­ga­ni­zmu czą­stecz­ki, które do­cie­ra­ją do wą­tro­by z krwią. Pro­ces ten (fa­go­cy­to­za) uwal­nia czyn­ni­ki od­por­no­ścio­we, co wzmac­nia ochro­nę przed in­fek­cja­mi.

• Wą­tro­bo­we ko­mór­ki żerne (Browicza-​Kupffera). Pod wzglę­dem li­czeb­nym sta­no­wią drugą (po he­pa­to­cy­tach) grupę ko­mó­rek wy­stę­pu­ją­cych w wą­tro­bie. Już sam ten fakt su­ge­ru­je, jak ważną peł­nią funk­cję. Ma­kro­fa­gi wą­tro­bo­we mają zdol­ność do fa­go­cy­to­zy, czyli „po­chła­nia­nia” i neu­tra­li­za­cji szko­dli­wych dla or­ga­ni­zmu czą­stek, ta­kich jak: wi­ru­sy, bak­te­rie, pa­so­ży­ty, tok­sy­ny, uszko­dzo­ne biał­ka oraz inne pa­to­ge­ny o ne­ga­tyw­nym wpły­wie na or­ga­nizm. Mó­wiąc bar­dziej ob­ra­zo­wo, ko­mór­ki Kupf­fe­ra nie­ja­ko fil­tru­ją prze­pły­wa­ją­cą przez wą­tro­bę krew, wy­chwy­tu­jąc i „zja­da­jąc” szko­dli­we cząst­ki.
• Cy­to­ki­ny i od­po­wiedź im­mu­no­lo­gicz­na. Pod­czas fa­go­cy­to­zy („zja­da­nia”) czą­stek wi­ru­sów, bak­te­rii i in­nych szko­dli­wych sub­stan­cji, uwal­nia­ne są cy­to­ki­ny. To grupa bia­łek, które są nie­zbęd­ne do uru­cho­mie­nia i wy­two­rze­nia wła­ści­wej od­po­wie­dzi im­mu­no­lo­gicz­nej w or­ga­ni­zmie. Po­ja­wia­ją się wów­czas znane nam wszyst­kim ob­ja­wy cho­ro­bo­we (np. go­rącz­ka), które świad­czą o tym, że or­ga­nizm zwal­cza cho­ro­bę.

Wspie­raj wą­tro­bę – wspie­rasz od­por­ność!

Aby wspo­mnia­ne me­cha­ni­zmy do­brze dzia­ła­ły, wą­tro­ba musi być spraw­na. Dobra praca tego or­ga­nu to ważny ele­ment bu­do­wa­nia sil­nej od­por­no­ści or­ga­ni­zmu oraz spraw­ne­go dzia­ła­nia sys­te­mu de­tok­sy­ka­cji. Szko­dli­we sub­stan­cje, za­rów­no te po­cho­dzą­ce z ze­wnątrz, jak i te wy­two­rzo­ne we­wnątrz or­ga­ni­zmu, za­bu­rza­ją i osła­bia­ją wiele pro­ce­sów me­ta­bo­licz­nych. A to z kolei osła­bia od­por­ność i zdol­ność do ra­dze­nia sobie z pa­to­ge­na­mi, ta­ki­mi jak wi­ru­sy czy bak­te­rie.

Chcąc zbu­do­wać silną ba­rie­rę im­mu­no­lo­gicz­ną, trze­ba wziąć pod uwagę pracę wą­tro­by. Jej pra­wi­dło­we funk­cjo­no­wa­nie jest klu­czo­we dla utrzy­ma­nia sil­nej od­por­no­ści przed wi­ru­sa­mi i bak­te­ria­mi.

Jak zatem za­dbać o wą­tro­bę, aby jak naj­le­piej speł­nia­ła swoje funk­cje?

• Zdro­wa dieta – zróż­ni­co­wa­na, bo­ga­ta w skład­ni­ki od­żyw­cze z róż­nych grup, za­wie­ra­ją­ca od­po­wied­nie ilo­ści wi­ta­mi­ny C i wi­ta­min z grupy B. Dieta dla wą­tro­by to po­sił­ki lek­ko­straw­ne, go­to­wa­ne lub pie­czo­ne z nie­wiel­ką ilo­ścią tłusz­czu, za­wie­ra­ją­ce dużo wa­rzyw i owo­ców. Uni­kaj­my cięż­ko­straw­nych i sma­żo­nych po­sił­ków, żyw­no­ści prze­two­rzo­nej, moc­nej kawy i her­ba­ty.
• Sto­so­wa­nie przy­praw zio­ło­wych – uni­kaj­my dużej ilo­ści soli, za­mie­nia­jąc ją na zioła, które wspo­ma­ga­ją tra­wie­nie, takie jak: ma­je­ra­nek, ba­zy­lia, ty­mia­nek, mięta, ore­ga­no, kmi­nek. Przy­pra­wy te po­bu­dza­ją wy­dzie­la­nie soków tra­wien­nych, uspraw­nia­ją tra­wie­nie, dzia­ła­ją roz­kur­czo­wo lub po­bu­dza­ją wy­dzie­la­nie żółci. Uni­kaj­my na­to­miast przy­praw, które mogą po­draż­niać błonę ślu­zo­wą żo­łąd­ka, ta­kich jak: pieprz, ostra pa­pry­ka, ocet, musz­tar­da.
• Od­po­wied­nia masa ciała – od­kła­da­nie się tkan­ki tłusz­czo­wej w or­ga­ni­zmie może skut­ko­wać mar­sko­ścią, stłusz­cze­niem lub sta­na­mi za­pal­ny­mi wą­tro­by. Nad­miar przyj­mo­wa­ne­go po­ży­wie­nia i nie­zdro­wa dieta może do­pro­wa­dzić do pro­ble­mów z tra­wie­niem oraz do od­kła­da­nia się ka­mie­ni żół­cio­wych.
• Uni­ka­nie al­ko­ho­lu – nawet nie­wiel­kie ilo­ści al­ko­ho­lu są szko­dli­we dla wą­tro­by. Jej za­da­niem jest bo­wiem roz­ło­że­nie tru­ją­cych skład­ni­ków al­ko­ho­lu do sub­stan­cji, które nie są szko­dli­we dla or­ga­ni­zmu. Wy­ma­ga to od niej uru­cho­mie­nia wielu pro­ce­sów me­ta­bo­licz­nych. Jeśli al­ko­ho­lu jest dużo lub jest przyj­mo­wa­ny re­gu­lar­nie, wą­tro­ba może „nie na­dą­żyć” z jego neu­tra­li­za­cją, co pro­wa­dzi do roz­wo­ju sta­nów za­pal­nych i in­nych scho­rzeń wą­tro­by.
• Picie zio­ło­wych her­bat – na­pa­ry z mie­sza­nek zio­ło­wych są świet­nym uzu­peł­nie­niem diety wspo­ma­ga­ją­cej pracę wą­tro­by. Do­brze, by za­wie­ra­ły skład­ni­ki po­bu­dza­ją­ce wy­dzie­la­nie soków tra­wien­nych i żółci oraz uła­twia­ły usu­wa­nie tok­syn z or­ga­ni­zmu, m.in.: mni­szek, miętę, perz, kmi­nek, kar­czo­cha, krwaw­nik, dziu­ra­wiec.
• Sto­so­wa­nie pre­pa­ra­tów na wą­tro­bę – dla re­ge­ne­ra­cji, wzmoc­nie­nia i uspraw­nie­nia pracy wą­tro­by po­moc­ne są leki i su­ple­men­ty diety za­wie­ra­ją­ce wy­cią­gi zio­ło­we z ostro­pe­stu pla­mi­ste­go, kar­czo­cha zwy­czaj­ne­go czy mnisz­ka le­kar­skie­go. Dzia­ła­ją one ochron­nie na wą­tro­bę, wspie­ra­ją od­bu­do­wę ko­mó­rek i uspraw­nie­nie ich funk­cjo­no­wa­nia.

O wzmoc­nie­nie od­por­no­ści warto dbać przez cały rok, szcze­gól­nie jed­nak przed okre­sem jesienno-​zimowym, kiedy in­fek­cje wi­ru­so­we i bak­te­ryj­ne są częst­sze. By uszczel­nić układ im­mu­no­lo­gicz­ny na­le­ży za­dzia­łać wie­lo­kie­run­ko­wo, przede wszyst­kim sto­su­jąc zdro­wą dietę i od­po­wied­nią ak­tyw­ność fi­zycz­ną. Za­dbaj­my także o dobrą kon­dy­cję wą­tro­by, by or­ga­nizm był go­to­wy na spraw­ne po­ra­dze­nie sobie z po­ja­wia­ją­cy­mi się za­ka­że­nia­mi.